Akt nadania własności musi być precyzyjny

Jolanta Staszak adwokat – Kancelaria Reprywatyzacyjna
„Dziennik Gazeta Prawna”  

W ramach prowadzonej od mniej więcej 28 kwietnia do końca lipca 1947r. akcji „Wisła” przesiedlono z terenów południowo-wschodnich Polski około 140 tysięcy osób ludności cywilnej. Akcja ta objęła w głównej mierze ludność Ukraińską, Bojków, Dolinian i Łemków, a także małżeństwa polsko-ukraińskie. Wszystko to odbywało się w ramach operacji przesiedleńczej, będącej tylko częścią większej operacji mającej na celu rozbicie ukraińskich struktur nacjonalistycznych (Ukraińska Powstańcza Armia czy Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów), działających na obszarze Polski.
Osoby, a właściwie całe rodziny objęte tą akcją, przesiedlane były głównie na tereny Ziem Odzyskanych, gdzie przekazywano im najczęściej mienie przejęte przez Państwo Polskie na podstawie dekretu o majątkach opuszczonych i poniemieckich.
W ten oto sposób 4 osobowa rodzina została zmuszona do opuszczenia terenu wsi Prusie (powiat Lubaczowski) i przesiedlona na teren wsi Zelki (powiat Giżycki). Przekazano im ponad 12 hektarowe gospodarstwo, na które składały się oprócz gruntów także dom mieszkalny, szopa, stajnia oraz stodoła. W 1959r. aktem nadania potwierdzono prawo własności gospodarstwa, przy czym z niewiadomych powodów zamiast przeszło 12 hektarów potwierdzono prawo własności jedynie do 6 hektarów gruntów oraz domu obory i stodoły.

Z dniem 7 września 1951r. wszedł w życie dekret z dnia 6 września 1951r. o ochronie i uregulowaniu własności osadniczych gospodarstw chłopskich na obszarze Ziem Odzyskanych.
Zgodnie z art. 2 tego dekretu osoby, które posiadały gospodarstwa rolne i prowadziły je osobiście lub przez członków rodziny, a do dnia wejścia w życie niniejszego dekretu nie nabyły ich własności, stawały się z mocy prawa właścicielami tych gospodarstw. Wraz z gospodarstwem rolnym na własność posiadaczy gospodarstw przechodził także inwentarz żywy oraz zabudowania i inwentarz martwy, stanowiące przynależność gospodarstwa i potrzebne do jego prowadzenia.
Oznaczało to, iż prawo własności gospodarstwa rolnego wraz z pozostałymi składnikami nabywano z mocy prawa, a wydawane na podstawie przepisów tego dekretu akty nadania miały charakter deklaratywny, tj. jedynie potwierdzały fakt nabycia określonego majątku.
Z kolei zgodnie z art. 4 tego dekretu Prawo własności nie rozciągało się na część gospodarstwa rolnego, przekraczającą 15 hektarów użytków (gruntów ornych, pastwisk, gruntów leśnych oraz gruntów pod wodami), a gdy chodziło o gospodarstwa hodowlane – 20 hektarów użytków, jak również na te zabudowania, urządzenia gospodarcze i inne przedmioty inwentarza martwego, które nie są potrzebne do prowadzenia gospodarstwa rolnego w tych rozmiarach.
Z uwagi na to, iż wspomniane gospodarstwo nie było gospodarstwem hodowlanym jak i jego obszar nie przekraczał obszaru 15 ha (a niewiele ponad 12 hektarów) brak było podstaw do potwierdzenia aktem nadania jedynie obszaru o powierzchni 6 hektarów.
Z tych też względów akt ten należy uznać za wadliwy i wydany z rażącym naruszeniem prawa w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 kpa.